پایگاه تحلیلی خبری شعار سال

بررسی تاریخی نهاد دانشگاه در ایران نشان دهنده طی روند غیر ارگانیک و زایش دفعی بوده است. نهادهای متشابه در قبل و ادوار تاریخی ، ماموریت محوری برای تولید علم نداشته، بلکه علم بعنوان کارکرد جانبی این نهادها بود. بعد از ورود دانشگاه در معنای جدید به ایران، متاسفانه به دلایلی چند شاهد هستیم که این نهاد نتوانست استقلال عمل خود را در برابر نهاد سیاست حفظ کند. گروهی از منتقدین این عدم استقلال را در قبل از انقلاب در حوزه توسعه نظام بروکراتیک و نیازمندی ان به استفاده از کارشناسان صاحب مدرک و در بعد از انقلاب، همگرایی پائین این نهاد با جریان سیاسی و ایدئولوژیک حاکم بر کشور ، جستجو می کنند. نکته جالب توجه اینجاست که در دنیای حاضر، بدلیل جایگاه خاص علم در توسعه اقتصادی و فناوری پایه کشور، ضرورت حاکمیت نوعی انضباط علمی در دانشگاه ها کاملا احساس می شود. بر این قاعده، نیازمندی به واگشت دانشگاه ها به کارکرد اصلی خود یعنی بهانه ای جهت تفکر و زمینه ای برای تخصص ، تبدیل به یک الزام شده است. در همین راستا باید اضافه نمود که جریانات دانشجویی نیز باید پذیرای نوعی انضباط کارکردی شده و حداکثر، دارای مطالبات عدالت طلبانه باشند(در مقابل مداخلات سیاسی). نهاد دانشگاه باید دارای نوعی استقلال رای شده و از هدایت های بیرونی باید بشدت پرهیز شود.

در این نوشته، نخست به خاستگاه و سرشت‌های بنیادی دانشگاه خواهم پرداخت و سپس رویکرد سیاست‌گذاران و خواست‌ آنها از دانشگاه را بررسی خواهم کرد و به مفهوم پاسخ‌گوبودن دانشگاه می‌پردازم. در بخش پایانی، نقش دانشگاه در جامعه و چگونگی دستیابی به آن از راه آموزش و پژوهش دانشگاهی را بررسی خواهم کرد.

عضو هیات علمی مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور گفت: بر خلاف دوران مدرن که اخلاقیات علمی در تقابل با قومیت‌گرایی قرار داشت، در دوران پسامدرن، اخلاقیات علمی با خرده فرهنگ‌های ملی و قومیت‌ها در تعامل است و شاهد از بین رفتن دوگانگی و تضاد بین اخلاق علمی و قومی هستیم.

نشست "نقد اجتماعی کالایی‌شدن دانش" با همکاری اتحادیه انجمن‌های علمی دانشجویی علوم اجتماعی سراسر کشور و با حضور دکتر محمدامین قانعی‌راد، عضو هیات علمی مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور و دکتر محمد مالجو، استاد گروه اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی در دانشکده علوم اجتماعی این دانشگاه برگزار شد.